Dersim Katliamı

Konu: Dersim Katliamı Paz Mart 29, 2009 1:48 pm

Bıra na zalumu ma qırr kerdimê
Cendegê ma kerdi verê tij u vayi
Bêmezel u bêkefen şime

(Kardeş bu zalimler bizi katlettiler,
Cesetletimizi güneşin ve rüzgarın önüne attılar,
mezarsız ve kefensiz gittik).

1937-38 yıllarında, yani İkinci Dünya Savaşı arifesinde Hitler Yahudi soykırımı
yaparken Anadolu’nun ücra bir köşesinde mazlum bir halk vahşice katliama
uğruyordu. Munzur aylarca insan cesetleri taşıdı, mağaralarda insanlar gaz
ile zehirlendi, insan etiyle beslenen köpekler çıldırdı. Kadın, çocuk ayrımı
yapmaksızın 40 ila 70 bin civarında Dersimli öldürüldü. Öldürülenlere bir
mezar bile nasip olmadı. Bu gün Dersim topraklarında, mağaralarda hala
insan kemiklerine rastlanır. Dersimin sesi yanlızca Laç Deresinden duyuldu,
yalçın kayalardan yankılandı. Kayalıklardan Munzura atlayan genç kızlarımızın
çığlığı, susuzluktan ağlayan bebeklerin sesi duyulmadı.

*** Dersim’de İsyan Olmadı, Katliam Yapıldı
Toplum olarak yakın tarihimizi gün gün unuttuğumuz bir gerçekken,
uzak tarihimizi hemen hiç hatırlamadığımız bir başka yakıcı gerçek.
Dersim ‘37/’38 de neler oldu? Resmi tarih savunucuları bu konuda
tam bir ölüm sessizliği içindeler, sanki tarihin bu kanlı kesitinde hiç
bir şey yaşanmadı. Dönemin gazeteleri küstahça başlıklar atmakta,
kahramanlık destanları yazmaktaydılar. Dersim 1937-38, çoğu zaman
eksik ve yanlış bilgilerle -kimi zaman da çarpıtılarak- “kanlı bir isyan”
olarak nitelenir. Bu durum bugün basitleştirilmiş olduğu fark edilmeden
bir “isyan kahramanlığı” böbürlenmesine neden olmaktadır ki, gelecek
kuşakların bu kof böbürlenme üzerinden kavrayacağı “isyan” anlayışı
yanlıştır ve katliamcıların argümanıdır. Dersim’de yapılan en fazlasından
nefsi müdafaadır. Kendisini katledip öldürmek amacıyla gelen silahlı
güçlere karşı kendi eşini, çocuğunu koruma refleksidir. Dünya ise
böylesi bir vahşetten haberdar bile olmadı. Haberdar olan Komintern
ise “gerici köylü ayaklanması” diyerek katillere destek çıktı.

*** Dersim neden katledildi?
“Tek millet, tek mezhep” yaratma zihniyetinde olan Türk milliyetçileri
uygun bir zamanda Dersim Kırmanclarını ortadan kaldırmayı baştan
beri planlamaktaydılar. Çünkü onlara göre azınlıklar yalnızca Lozan
Anlaşmasında adları anılan Ermeni, Rum ve Musevilerdi. Türkiye de
yaşayan herkes Türktü, bütün Türkler ise Sünniydi. Dersim’de ne
Türkçe konuşulmaktaydı, ne de Dersimliler Sünniydi. Diğer bir
anlatımla Dersim ne camide, ne de milliyette bu zihniyet sahipleri
ile buluşmaktaydı. Tek millet, tek mezhep nidaları atıp, farklı fikirleri
bir zenginlik olarak değil de, bölücülük olarak gören zihniyet, etnik
ve inançsal bir katliama zemin hazırlamıştır. Bu gün bu zihniyet aynı
katılıkta olmasa da devam etmektedir.

Laç Deresi direnişini anlatan ağıtta Dersimlilerin meseleye nasıl
baktıkları açık bir şekilde görülmektedir:

De halo halo
Halê ma yamano
Ordiyê Tırki gurlax amo
Dorme ma çorali qapano
Pırodê bıra pırodê
Na qewxa aşiro niya
Merevê Dersimi u zalımona Tırkano

(Hal hal hal,
Halimiz yaman,
Türk ordusu etrafımızı kapatmış,
Vurun kardeşler vuralım,
Bu kavga aşiret kavgası değil).

» Dersim Katliamı Resimleri
» Dersimin Katliamı
» Dersim İnsanı
» Dersim Videosu