Dersimin Coğrafyası

Dersim Cografya

Dersim, Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat havzasında yer alır ve coğrafi olarak, Güneyinde Elazığ, doğusunda Bingöl, kuzeyinde Erzincan kuzeydoğusunda Erzurum illeri ile çevrilidir.

Yüzölçümü 7.774 km2 olan Dersim, deniz seviyesinden 1.050 metre yüksektedir. Dersim, idari olarak, biri merkez ilçe olmak üzere 7 ilçe, 19 bucak ve 354 köyden oluşmaktadır.

Doğu Anadolu Bölgesi’nin engebeli jeomorfolojik yapısı Dersim’de de görülmektedir. İl kuzeyden Munzur dağları ve Karasu çayı, doğudan Bingöl dağları ve Peri çayı, güneyden Keban Baraj gölü ve batıdan Fırat nehri ile çevrili bulunmakta, yüzölçümünün büyük bir bölümünü yüksek dağlar ve derin vadiler kaplamaktadır. Bu bakımdan arazinin çoğunluğu tarıma elverişli değildir. Tarıma elverişli alanlar ilin güneyinde yer almaktadır.

Dersim doğal güzellikler bakımından zengindir. Yöre’de çok sayıda su kaynağı bulunmaktadır. Munzur, Pülümür, Peri ve Tahar çayları başlıca akarsulardır. Ovacık, Nazımiye ve Hozat ilçe sınırları içinde yer alan bölgeler yer yer meşe ormanlıkları ile kaplıdır. Diğer bölgelerde ise nispeten ormanlık saha azdır. Bunun yanı sıra bodur ağaçlıklarla, yabani kavak ve söğütlere sıkça rastlanır. İl alanının bitki örtüsünü büyük ölçüde step bitkileri, çayır bitkileri ve meşe ormanları oluşturur. Yüzölçümünün % 12,1'de dağlık ve taşlıktır. İl ve 7 ilçenin kuruluş yeri incelendiğinde, Ovacık ilçesi hariç hepsinde ortak özellik bir yamaç sırtından aşağıya , düzlüklere doğru yapılanmalarıdır. Genelde yerleşim yerlerinin bir tarafları dik dağlara dayalı olması, düzlük alanlara doğru gelişme göstermeleri belirgin bir özelliktir. Sadece, Ovacık ilçesi dağların arasında düz bir platoda kuruludur.

Dersim ili, iki değişik yönden geçen Munzur ve Pülümür çaylarının birleştiği yarımada üzerinde kurulmuş olup, gelişme alanı bugünkü kurulu bulunduğu yerden 5-6 km güneyindeki küçük düzlük alandadır.
Tipik karasal iklimin hakim olduğu Dersim'de, genellikle yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. Yağışlar genellikle sonbahar ve ilkbaharda yağmur, kış aylarında ise kar şeklinde olmaktadır. Yıllık yağış 550-1100 mm arasında değişmektedir.

Munzur sıra dağları bölgenin kuzeyine doğru bir set şeklinde uzadığından, farklı miktarda yağışların düşmesine neden olmaktadır.

Dersim tektonik olarak, Şekil 1'de görüldüğü gibi 1. ve 2. derecede deprem kuşağı içerisinde yer almaktadır. Bu bölgede yapılacak yapılar depreme karşı dayanıklılığı yönünden, gerek malzeme ve gerekse işçilik bakımından Türk Standartlarına ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı “Genel Teknik Şartnamesi” kurallarına uygun olması gerekmektedir.

*T.C Sanayi ve Ticaret Bakanlığı - Dersim Sanayi Potansiyeli ve Yatırım Alanları Araştırması'ndan alınmıştır